Aanleiding

Sinds oktober 2018 is de Nederlandse gedragscode wetenschappelijke integriteit van kracht voor alle onderzoeksinstellingen, inclusief de hogescholen. Door het ondertekenen van deze code hebben hogescholen onder meer de taak te zorgen voor training en scholing van hun onderzoekers in het doen van verantwoord onderzoek. Tot dusver bieden hogescholen zelf niet systematisch een dergelijke scholing of training aan. Onderzoekers van hogescholen zijn daarvoor veelal aangewezen op wat de universiteiten op dat terrein aanbieden.

Zes hogescholen hebben in samenwerking met de Vereniging Hogescholen (VH) het initiatief genomen om een scholing ‘Verantwoord Onderzoek’ te ontwikkelen. Hun uitgangspunt is dat de scholing zich niet alleen moet richten op kennis van wet- en regelgeving, richtlijnen en gedragscodes, maar ook op de vaardigheden om de ethische dilemma’s te herkennen, daarover na te denken en de competentie verantwoorde keuzes te maken in geval van tegenstrijdige waarden.

Om te bepalen welke onderwerpen aan bod moeten komen en wat de doelstellingen van de scholing moeten zijn, zijn twaalf onderzoekers van een zevental hogescholen in online interviews bevraagd over praktische voorbeelden van integriteitskwesties en morele dilemma’s in hun werk. De uitkomsten van de interviews resulteerden in eindtermen voor een basistraining én een teamtraining.  

Daarbij passende werkvormen werden geselecteerd uit bestaande materialen van o.a. NRIN en het VIRT2UE project en waar nodig zijn deze aangepast of zijn nieuwe onderwijsmaterialen ontwikkeld. Tenslotte is een handleiding bij de cursusmaterialen geschreven en worden docenten van diverse hogescholen getraind om de cursus te kunnen geven. Alle materialen worden open access online beschikbaar gesteld, o.a. via The Embassy of Good Science.